Polska czyli europejska apokalipsa w berlińskim teatrze

Maxim Gorki Theater, to jedyna berlińska scena teatralna z tak międzynarodowym repertuarem i zespołem. Niemieckie sztuki są tu interpretowane przez artystów z całego świata, aktorzy pochodzą z różnych krajów (co jest ewenementem w instytucjonalnym teatrze niemieckim), a liczne projekty dotyczą sytuacji politycznej z różnych części świata.

Natalia Prüfer

To w tym teatrze prezentowany jest teatr „berliński”, czyli: niemiecki, turecki, polski, rosyjski, itd., a wystawiane spektakle są wystawiane w różnych językach i z napisami po niemiecku, angielsku.

Maxim Gorki Theater lubi sztukę wymykającą się poza konwencje i „obcą”, a kocha tę politycznie zaangażowaną. Nic dziwnego, że polski reżyser Krzysztof Minkowski wraz z aktorką Martą Malikowską oraz z muzykiem i dramaturgiem Wojtkiem Zrałek-Kossakowskim właśnie tu znaleźli przyjazne schronienie i mogą pokazać, opowiedzieć, wyśpiewać, wykrzyczeć to, co pewnie w Polsce wywołałoby dziś olbrzymi skandal.

Tak było z performance „O dwóch takich, co ukradli księżyc” zrealizowanym w ramach cyklu „Mythen der Wirklichkeit” (po polsku: „Mity rzeczywistości”) o sytuacji politycznej w Polsce. Punktem wyjścia była katastrofa samolotu prezydenckiego pod Smoleńskiem oraz objęcie władzy przez partię PiS. Aktorka Marta Malikowska wciela się w rolę stewardessy, publiczność to pasażerowie feralnego lotu. Podczas tego one-women-show opowiadana jest historia serialu z udziałem braci Kaczyńskich, którego Niemcy nie znają, ale przede wszystkim mowa o Polsce po katastrofie samolotu, która była cezurą we współczesnej historii kraju.

Foto: © Ute Langkafel MAIFOTO, O dwóch takich, co ukradli księżyc (Die zwei Monddiebe)

W spektaklu-koncercie rockowym „Moja prywatna apokalipsa” artyści poprzez obecnie napiętą sytuację w Polsce, opowiadają o całkowitym upadku Unii Europejskiej. Jest rok 2030, Europa jest podzielona, granice szczelne, prawicowo-konserwatywne partie przejmują władzę w każdym kraju. Główna bohaterka zachęca do przyłączenia się do rewolucji, która przywróci Europie jej wielokulturowe, tolerancyjne oblicze. Problem polega na tym, że ta rewolucja wywoła prawdopodobnie jeszcze większy chaos i spustoszenie, a może nawet skończy się wojną. Społeczeństwo jest już zbyt podzielone, nie umie ze sobą rozmawiać. Dziś są tylko „oni”, a po przeciwnej stronie barykady: „my”. Autorzy przywołują prawdziwe wydarzenia z Polski świadczące o tym podziale, jak na przykład fale protestów po premierze spektaklu „Klątwa” w Teatrze Powszechnym w Warszawie.

Mała scena Maxim Gorki Theater Studio R jest przeznaczona raczej do eksperymentów artystycznych i do nich z pewnością można zaliczyć „Moją prywatną apokalipsę”, w której olbrzymie znaczenie ma przede wszystkim rewelacyjna, ale momentami zbyt głośna muzyka rockowa (przed spektaklem rozdawane są zatyczki do uszu). Spektakl grany jest w języku polskim, przygotowano również napisy po angielsku i po niemiecku. Główna bohaterka próbuje angażować widzów usytuowanych w 3 długich rzędach. Nawiązuje kontakt wzrokowy, zwraca się do nich bezpośrednio. Trudno się zorientować, czy publiczność to Polacy mieszkający w Berlinie. Co się jednak rzuca w oczy, to fakt, iż jest to przede wszystkim młoda widownia i to do niej kierowany jest ten polityczny statement.

Z jednej strony wydaje się, że w tej sytuacji rewolucja jest nieuniknioną koniecznością, z drugiej pojawia się smutna refleksja i pytanie, czy przyniesie ona zmiany na lepsze? Czy wyświechtane już dziś slogany, takie jak na przykład: wolna miłość, narkotyki dla każdego – czy one poprawią rzeczywistość, w której żyjemy? A może właśnie to rozdarcie, w którym obie strony się gubią i tylko nawzajem przekrzykują, jest naszą prywatną apokalipsą?

Natalia Prüfer

„Moja prywatna apokalipsa”/ „My private apocalypse”

Studio Я / Maxim Gorki Theaters

Reż. Krzysztof Minkowski

Dram.: Wojtek Zrałek-Kossakowski, Tobias Herzberg

Muz. Micha Kaplan

Wyst.: Marta Malikowska, Nethaniel Ratsaby, Uri Rennert, Micha Kaplan

„O dwóch takich, co ukradli księżyc“ / „Die zwei Monddiebe”

Studio Я / Maxim Gorki Theaters

Twórcy: Krzysztof Minkowski, Wojtek Zrałek-Kossakowski, Marta Malikowska

Wyst.: Marta Malikowska

spektakl można obejrzeć 14- 15 lutego 2019